معایب حمل و نقل هوایی

• هزینه بالا نسبت به روش‌های دیگر.
• تأثیرات زیست‌محیطی (انتشار گازهای گلخانه‌ای).
• وابستگی به شرایط جوی و فرودگاه‌ها.

انواع حمل و نقل هوایی کالا

 ارسال بار هوایی بر اساس نوع پرواز

الف) پروازهای مسافربری (Passenger Flights)

• در این روش، کالاها در بخش بار هواپیماهای مسافربری جابه‌جا می‌شوند.
• مناسب برای محموله‌های کوچک و سبک.
• هزینه کمتری نسبت به پروازهای اختصاصی دارد.

ب) پروازهای باری (Cargo Flights)

• هواپیماهای باری اختصاصی برای حمل محموله‌های سنگین، حجیم یا خاص.
• ظرفیت بالا و امکان جابه‌جایی انواع کالاهای صنعتی، تجاری و حساس.
• امکان حمل بارهای خطرناک (DGR) یا کالاهای خاص مانند حیوانات زنده.

ج) پروازهای چارتر (Charter Flights)

• پروازهایی که به‌صورت اختصاصی برای حمل محموله‌های خاص اجاره می‌شوند.
• مناسب برای محموله‌های بزرگ، حساس به زمان یا غیرمعمول.
• انعطاف‌پذیری بالا در برنامه‌ریزی و مسیر.

 حمل و نقل بر اساس نوع محموله

1.  حمل محموله‌های عمومی (General Cargo)
2.  حمل محموله‌های حساس به زمان (Time-Sensitive Cargo)
3.  حمل کالاهای خطرناک (Dangerous Goods)
4.  حمل کالاهای فاسدشدنی (Perishable Goods)
5. حمل حیوانات زنده (Live Animals Transport)
6. حمل کالای حساس به دما (temperature control) 

حمل و نقل بر اساس نوع خدمات

الف) خدمات فرودگاه به فرودگاه (Airport-to-Airport)

• کالا از فرودگاه مبدأ به فرودگاه مقصد ارسال می‌شود.
• فرستنده و گیرنده مسئول حمل کالا به و از فرودگاه هستند.
• هزینه پایین‌تر نسبت به خدمات کامل.

ب) خدمات درب به درب (Door-to-Door)

• شامل جابه‌جایی کالا از محل فرستنده تا محل گیرنده.
• شرکت حمل و نقل تمامی مراحل را بر عهده می‌گیرد (حمل زمینی و هوایی).

ج) خدمات درب به فرودگاه (Door-to-Airport)

• کالا از محل فرستنده جمع‌آوری شده و به فرودگاه مقصد تحویل داده می‌شود.

د) خدمات فرودگاه به درب (Airport-to-Door)

• کالا از فرودگاه مبدأ ارسال و درب محل گیرنده تحویل داده می‌شود.

روش‌های اقتصادی و سریع

الف) حمل بار عادی (Standard Air Freight)

• حمل کالاهای معمولی با زمان‌بندی عادی.
• هزینه مناسب‌تر.

ب) حمل سریع (Express Air Freight)

• تحویل سریع‌تر از روش استاندارد.
• مناسب برای بارهای دارای محدودیت زمانی یا نمایشگاهی

حمل‌ونقل هوایی توانایی جابجایی طیف وسیعی از محموله‌ها را دارد. نوع محموله‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند به دلیل ویژگی‌های سرعت، امنیت، و دسترسی، معمولاً شامل کالاهای حساس به زمان، ارزشمند یا خاص هستند. در ادامه، دسته‌بندی‌های رایج محموله‌هایی که با حمل‌ونقل هوایی جابه‌جا می‌شوند آورده شده است:

1. محموله‌های عمومی (General Cargo)

کالاهای معمولی که نیاز به شرایط خاصی برای جابه‌جایی ندارند. مانند: پوشاک و پارچه، لوازم خانگی، قطعات خودرو و ماشین‌آلات، ابزارهای الکترونیکی مانند موبایل و لپ‌تاپ، کتاب‌ها و اسناد.

2. کالاهای ارزشمند (Valuable Cargo)

کالاهایی با ارزش بالا که نیاز به امنیت بیشتری دارند. مانند:طلا، جواهرات، فلزات گران‌بها، پول نقد، آثار هنری و عتیقه‌جات.

کالاهای حساس به زمان (Time-Sensitive Cargo)

کالاهایی که باید در سریع‌ترین زمان ممکن به مقصد برسند. شامل اسناد مهم و محرمانه. قطعات یدکی ماشین‌آلات. تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی.

4. کالاهای فاسدشدنی (Perishable Goods)

کالاهایی که در صورت تأخیر یا شرایط نامناسب، فاسد یا غیرقابل استفاده می‌شوند. شامل: مواد غذایی مانند میوه، سبزیجات، گوشت و ماهی، گل‌ها و گیاهان تازه، داروهای حساس به دما (مانند واکسن‌ها).

5. کالاهای خطرناک (Dangerous Goods)

موادی که خطر انفجار، اشتعال یا آسیب به محیط زیست دارند. مواد شیمیایی صنعتی، باتری‌های لیتیومی، گازهای فشرده (کپسول‌های گاز) و مواد رادیواکتیو (برای مصارف پزشکی یا تحقیقاتی).

6. کالاهای ویژه (Special Cargo)

الف) حیوانات زنده (Live Animals): شامل حیوانات خانگی، دام‌ها، یا حیوانات باغ‌وحش.

ب) جسد یا بقایای انسان (Human Remains): جابجایی بقایای انسان یا اجساد برای مراسم تدفین یا بازگرداندن به کشور مبدا.

7. کالاهای حجیم یا فوق‌سنگین (Oversized and Heavy Cargo)

• محموله‌هایی که به دلیل وزن یا ابعاد بزرگ، نیازمند هواپیماهای باری ویژه هستند. ماشین‌آلات سنگین، قطعات بزرگ صنعتی، تجهیزات حفاری یا نیروگاهی.

حمل هوایی برای کالاهایی که نیاز به سرعت بالا، امنیت، یا شرایط خاص دارند، بهترین گزینه است. این روش به‌ویژه برای کالاهای حساس به زمان، ارزشمند، فاسدشدنی، دمایی حساس، و خطرناک مناسب است. علاوه بر این، برای جابجایی کالاهایی با ابعاد بزرگ یا در شرایط اضطراری، حمل هوایی انتخاب بهتری به‌حساب می‌آید.

هزینه بار هوایی

هزینه حمل‌ونقل هوایی بستگی به چندین عامل دارد که می‌تواند برای هر محموله متفاوت باشد. هزینه‌ها می‌توانند متغیر باشند و بسته به نوع بار، مقصد، روش حمل، و شرایط خاص تغییر کنند. در ادامه، عوامل مختلفی که بر هزینه حمل‌ونقل هوایی تاثیر دارند را توضیح داده‌ایم:

وزن و حجم بار (Weight and Volume)

• وزن: هزینه حمل‌ونقل هوایی معمولاً بر اساس وزن محموله محاسبه می‌شود. هر چه وزن بار بیشتر باشد، هزینه نیز افزایش می‌یابد.
• حجم: اگر حجم محموله زیاد باشد، هزینه نیز بر اساس حجم محاسبه می‌شود. اگر محموله سنگین باشد، اما حجم کمی داشته باشد، معمولاً هزینه بر اساس وزن واقعی محاسبه می‌شود. اگر محموله حجم زیادی داشته باشد اما وزن کمی داشته باشد، هزینه بر اساس وزن حجمی (Volumetric Weight) محاسبه خواهد شد.

فرمول محاسبه وزن حجمی:

این فرمول معمولاً برای محموله‌هایی با حجم زیاد اما وزن کم (مانند پوشاک یا بالون‌های سبک) استفاده می‌شود.

نوع محموله (Type of Cargo)

• کالاهای خطرناک (Dangerous Goods): محموله‌های خطرناک نیاز به اقدامات احتیاطی ویژه دارند، بنابراین هزینه حمل آن‌ها بیشتر است.
• کالاهای فاسدشدنی (Perishable Goods): کالاهایی که نیاز به دمای خاص یا شرایط ویژه دارند (مثل مواد غذایی یا دارو) هزینه بالاتری دارند.
• کالاهای ارزشمند (Valuable Cargo): برای کالاهایی که ارزش بالایی دارند، هزینه بیمه و امنیت بالاتر است.

مقصد و مسیر (Destination and Route)

• فاصله: مسافت بین مبدأ و مقصد تاثیر زیادی بر هزینه دارد. هرچه فاصله بیشتر باشد، هزینه حمل بیشتر خواهد بود.
• مقصد خاص: مقاصدی که به فرودگاه‌های خاص یا دورافتاده نیاز دارند، ممکن است هزینه‌های اضافی داشته باشند.
• پرواز مستقیم یا غیرمستقیم: پروازهای مستقیم معمولاً ارزان‌تر هستند. در حالی که پروازهایی که نیاز به توقف یا ترانزیت دارند، هزینه بیشتری دارند.

نوع هواپیما و ظرفیت بار (Aircraft Type and Cargo Capacity)

• هواپیماهای باری: هواپیماهای مخصوص حمل بار می‌توانند محموله‌های سنگین یا حجیم را جابه‌جا کنند. این نوع هواپیماها هزینه‌های بالاتری دارند.
• هواپیماهای مسافربری: اگر بار در قسمت بار هواپیماهای مسافربری جابه‌جا شود، ممکن است هزینه کمتر از حمل بار با هواپیماهای باری باشد.

نوع خدمات حمل (Service Type)

• حمل اکسپرس: خدمات اکسپرس هوایی که بار را سریع‌تر تحویل می‌دهند، هزینه بیشتری دارند.
• حمل استاندارد: خدمات حمل استاندارد که بار را با زمان طولانی‌تر تحویل می‌دهند، معمولاً هزینه کمتری دارند.
• خدمات درب به درب (Door-to-Door): این نوع خدمات شامل جمع‌آوری و تحویل بار در محل مشخص است و هزینه بیشتری دارد.
• خدمات فرودگاه به فرودگاه (Airport-to-Airport): این خدمات معمولاً هزینه کمتری دارند زیرا فقط شامل حمل از فرودگاه مبدا تا فرودگاه مقصد می‌شود.

هزینه‌های اضافی (Additional Costs)

• بیمه: برای کالاهای با ارزش یا حساس، بیمه حمل می‌تواند هزینه‌های اضافی به هزینه اصلی حمل اضافه کند.
• هزینه گمرک: برخی کالاها ممکن است نیاز به پردازش گمرکی در مبدأ یا مقصد داشته باشند که می‌تواند هزینه‌های اضافی ایجاد کند.
• هزینه بسته‌بندی: اگر بسته‌بندی ویژه‌ای برای محافظت از کالاها مورد نیاز باشد (مانند بسته‌بندی سرد برای محموله‌های فاسدشدنی یا بسته‌بندی امن برای کالاهای ارزشمند)، هزینه‌های اضافی به حمل اضافه خواهد شد.
• هزینه‌های اضافی بار (Overweight Charges): اگر بار بیش از حد مجاز وزن داشته باشد، ممکن است هزینه‌های اضافی به آن تعلق گیرد.

فصل و تقاضا (Season and Demand)

• فصل اوج: در فصل‌های اوج مانند تعطیلات یا فصول پر تقاضا، هزینه‌ها معمولاً افزایش می‌یابد، زیرا تقاضا برای پروازها بیشتر است.
• تعطیلات یا رویدادهای خاص: در زمان‌هایی که بار زیادی برای ارسال وجود دارد، قیمت‌ها می‌توانند بالا بروند.

حجم سفارش (Shipment Volume)

• حجم بار: در صورتی که شرکت‌ها حجم زیادی از بار را به طور مکرر ارسال کنند، ممکن است تخفیف‌های ویژه‌ای دریافت کنند.
• یک بار کوچک یا خرده: محموله‌های کوچک‌تر یا یک‌بار ارسال معمولاً هزینه بیشتری دارند.

نوع قرارداد و شرکت حمل‌ونقل (Carrier and Contract Type)

• شرکت‌های حمل‌ونقل بزرگ: برخی از شرکت‌ها می‌توانند قیمت‌های ارزان‌تری ارائه دهند، به‌ویژه اگر تعداد زیادی محموله ارسال کنید.
• قرارداد طولانی‌مدت: قراردادهای بلندمدت با شرکت‌های حمل‌ونقل معمولاً به‌صورت توافقی تخفیف‌هایی را برای مشتریان به همراه دارند.

مدت زمان ارسال بار هوایی 

مدت زمان حمل‌ونقل هوایی تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله مقصد، مسیر، نوع پرواز (مستقیم یا غیرمستقیم)، و شرایط خاص بار مانند وزن و حجم قرار دارد. به طور کلی، حمل هوایی یکی از سریع‌ترین روش‌های حمل بار است و زمان حمل بسیار کوتاه‌تر از حمل‌ونقل زمینی یا دریایی است.

https://www.iata.org/